GEBELİĞİN DÖNEMLERÄ° VE SIKÇA KARÅžILAÅžILAN PROBLEMLER
Gebelik özellikleri yönünden üç ayrı döneme ayrılır:
• Yorgunluk, halsizlik Ä°lk üç aylık dönem vücudumuzda önemli deÄŸiÅŸikliklerin olduÄŸu ve gebeliÄŸe adaptasyonun gerçekleÅŸtiÄŸi bir dönemdir. KiÅŸi bu dönemde gebeliÄŸin ilk heyecanını yaÅŸarken bir takım sorunlarla da karşı karşıya kalabilir. Ä°LK ÜÇ AYDA SIKÇA SORULAN SORULAR
“Bu bulantılarım ne zaman bitecek?”
Bulantı ve kusmalar sabahları daha sık olmakla birlikte, günün her saatinde karşınıza çıkabilir. Genelde ilk gebeliklerde, genç kadınlarda ve ikiz gebeliklerde daha ÅŸiddetlidir.
Öneriler Ä°lk kalktığınız zaman eÄŸer bulantınız çoksa yataktan çıkmadan önce demli olmayan bir çay için. Yatağın başında galeta, tuzlu kraker gibi kuru ÅŸeyler bulundurun. Sabahları yataktan ani bir ÅŸekilde kalkmayın. GebeliÄŸin erken döneminde sık görülen yorgunluk da bulantıyı ÅŸiddetlendirebilir. HoÅŸ olmayan koku ve yiyeceklerden kaçının. Özellikle mutfak kokularından ve ağır parfümlerden uzak durun. Tüm önlemlere raÄŸmen bulantınız geçmiyorsa doktorunuza baÅŸvurun. Ä°laç tedavisi veya hastaneye bir süre için yatışınız gerekebilir.
”Kendimi daha sinirli, gergin ve alıngan hissediyorum” Gebelikte depresyon, aşırı alınganlıklar, aşırı uyuma isteÄŸi gibi ÅŸikayetler sık olarak görülür. GebeliÄŸin ilk 3 ayı gebeliÄŸe adaptasyon dönemidir ve kiÅŸi gebeliÄŸe uyum saÄŸladıkça bu sorunlar da yavaÅŸ yavaÅŸ ortadan kalkacaktır. Yine, gebeliÄŸin son haftalarında tekrar bir takım huzursuzluklar ortaya çıkabilir. Bu huzursuzlukların kaynakları ise doÄŸumla ile ilgili endiÅŸeler, doÄŸum sonrası anne olmanın getirdiÄŸi tedirginlikler, bekleyen maddi ve manevi yükümlülüklerdir. KiÅŸi sinirli, heyecanlı olabilir, uyku problemleri ortaya çıkabilir.
Öneriler
Benzer ÅŸekilde baba adayında da bir takım sıkıntılarla yüzleÅŸebilirler. EÅŸinin durumu hakkında endiÅŸeler taşıyabilir ve konuyla ilgili bilgisi yoksa ona yardım edememenin üzüntüsünü yaÅŸayabilir. Bu nedenle çiftler kendilerinden önce böyle bir deneyim yaÅŸayan arkadaÅŸları ile konuÅŸarak onların tecrübelerinden yararlanabilirler. “Sürekli idrara çıkıyorum”
Ä°lk üç ayda rahmin büyüyen hacmi ile birlikte Ä°drar ÅŸikayetleri 4. aydan sonra hafiflese de son aylarda bebeÄŸin başının mesaneye basısı sonucu genellikle yeniden artacaktır.
Ä°htiyaç hissettiÄŸiniz her an idrarınızı yapın. Ä°drarınızı tutmak, idrar torbanızın tam olarak boÅŸalamamasına sonucunda idrar yolları enfeksiyonuna yol açabilir. Ä°drar yaparken öne doÄŸru eÄŸilmeniz idrar torbanızın tam olarak boÅŸalmasına yardımcı olur.
“GöÄŸüslerin sızlıyor”
Öneriler
“Başım aÄŸrıyor ve çok halsizim” Gebe kaldığınızı öÄŸrenir öÄŸrenmez kafeini azaltırsanız veya tümden keserseniz, bu davranış deÄŸiÅŸiklikleri de sizde bir kaç gün baÅŸ aÄŸrısı yapabilir.
Kendini iyi hissetmeme, gebe kadınlarda sık görülür ve gebelik sırasında görülen dolaşım deÄŸiÅŸiklikleri sonucu olabilir. Stres, yorgunluk ve açlık da kendini iyi hissetmeme ve bayılmaların (senkop nöbetlerinin) nedeni olabilir.
Öneriler
Ayrıca gevÅŸeme egzersizleri, baÅŸ aÄŸrınızı azaltmanın yanı sıra kendinizi çok iyi hissetmenize neden olur. Bu egzersizleri gözünüzü kapatıp sakin güzel bir düÅŸünerek yapın.
“Ne kadar kilo almalıyım?” Zayıf bayanlar biraz daha fazla kilo alabilirken, kilolu bayanların biraz daha az kilo almaları önerilmektedir. BebeÄŸinizin tüm önemli yapıları ve organ sistemleri ilk üç ayda oluÅŸur. Daha sonraki dönemde ise bunlar büyüyüp geliÅŸirler ve bebeÄŸinizde kilo artışı görülür. Ä°lk üç ayın sonunda, bebek ortalama 8 cm. boyunda, 20 gram ağırlığında minyatür bir insan görünümündedir. Pek çok organ sistemleri oluÅŸmuÅŸ ve hatta çalışmaya baÅŸlamıştır bile. El ve ayak parmaklarında minik tırnaklar vardır. Eller birer bezelye tanesi büyüklüÄŸündedir. Bebek emme hareketleri yaparak çevresini saran sıvıyı yutar ve yuttuÄŸu sıvıyı alttan idrar olarak çıkarır. GebeliÄŸin erken döneminde birçok kadın kendisini rahatsız eden belirtilerden ÅŸikayetçidir. Bunlar genelde endiÅŸe edilecek problemler deÄŸildir, fakat hangi belirtilerin doktora baÅŸvuracak durumlar olduÄŸunu bilmelisiniz.
“Lekelenme tarzında kanamalarım oluyor, normal mi?” Kanamanın olması, gebeliÄŸinizdeki bir problemin sonucu olabilir. Ayrıca bu durum yalnız bebeÄŸinizin deÄŸil sizin saÄŸlığınız için de riskli durumlar yaratabilir.
“Kasıklarım aÄŸrıyor”
Öneriler
• AÄŸrı ve yanmalar
Ä°kinci üç aylık dönem gebeliÄŸin 13. Haftası ile 27. Haftası arasındaki dönemdir. 4 – 5. Aylarda artık karnınız yavaÅŸ yavaÅŸ belirmeye baÅŸlamıştır. Gardrobunuzu deÄŸiÅŸtirmenin, 14-16. haftalardan itibaren ultrasonla cinsiyeti görünür hale gelen bebeÄŸiniz için evinizde hazırlıklar yapmanızın zamanı gelmiÅŸtir. Ä°KÄ°NCÄ° ÜÇ AYDA SIKÇA SORULAN SORULAR
”Bebek hareketlerini ne zaman hissedeceÄŸim?” Anne adayları bebeÄŸin oynama hareketlerini, “içlerinde bir kuÅŸun kanat çırpışına” benzetebilirler. BebeÄŸin oynaması anne-baba adaylarına huzur ve mutluluk verici bir olaydır. 4. aydaki bebeÄŸin boyu 15 cm, ağırlığı yaklaşık 150 gramdır. 6. ayın sonunda ise bebeÄŸin boyu 30 cm., ağırlığı ise 900 gramı bulur. Bebek bu dönemden sonra hızlı bir büyüme temposuna girmiÅŸtir ve doÄŸuma kadar kilosu yaklaşık üç kat artacaktır.
”Karnımda aÄŸrı ve yanmalar hissediyorum” Kadın rahmi, vucüdumuzda kendi büyüklüÄŸünün üstüne bu kadar fazlasına çıkıp doÄŸumdan sonra tekrar eski haline dönebilen tek organdır. Uterus (rahim) büyürken, vücudunuzun içinde o bölümde olan diÄŸer organlar normal yerlerinden birazcık uzaklaÅŸacaklardır. Bu nedenle bu organları tutan kas ve baÄŸ dokularında aşırı bir gerilme olacaktır. Bu organ büyüme ve gerilmeleri anne adayını rahatsız edebilir. Bu dönemde görülen aÄŸrı ve yanmaların esas nedeni uterusun ağırlığı ve geniÅŸliÄŸindeki artış ile gebelik hormonlarıdır.
”Belimde ve sırtımda aÄŸrılar oluyor” Bu dönemde, rahminizin ağırlığı artar ve ağırlık merkezinin yeri deÄŸiÅŸir. Bunun sonucu olarak zamanla ve belki hiç farkında olmadan, vücut ÅŸekliniz ve yürüme ÅŸekliniz deÄŸiÅŸir. Ağırlık merkezindeki deÄŸiÅŸiklikler sırt aÄŸrılarına neden olur.
Öneriler Ayrıca bel ve sırt saÄŸlığını olumsuz etkileyen topuklu ayakkabı giymekten kaçının. Her zaman için düz ve mümkünse ortopedik tabanlı ayakkabıları tercih edin. Karın bölgenizdeki kasları çalıştırmak için yapılan egzersizler bel ve sırt aÄŸrısının azalmasına yardımcı olacaktır.
”Kasıklarımda aÄŸrılar oluyor” Ayrıca daha önceden karın bölgesine uygulanan bir ameliyat geçirmiÅŸseniz aÄŸrının nedeni buradaki iç yapışıklıkların gerilmesi de olabilir. Gebelik sırasında bazen appendisit veya safra kesesi taşı (kolesistit) nedenli ani aÄŸrılar farklı yerlerde ve ÅŸekillerde oluÅŸabilir. Bu aÄŸrıların farklı yerde oluÅŸmasının nedeni, büyüyen rahmin bu organları bulundukları yerden baÅŸka tarafa itmesidir.
Öneriler ”Bacaklarımda kramplar oluyor”
Bacaklardaki kramplar genelde 3. Aydan
Bacak kramplarının kesin nedeni belli
Öneriler
”Midem yanıyor” Gebelikte reflü’nün normalden daha sık olarak karşımıza çıkmasının bir kaç ayrı nedeni vardır. En önemli neden büyüyen uterusun (rahmin) mideyi yukarıya itmesidir. DiÄŸer bir neden, sindirim sisteminin çalışması hormonların (özellikle progesteron hormonu) etkisi altında yavaÅŸlaması sonucunda yemek borusunda dalga ÅŸeklinde hareketlerle ilerleyen yiyeceklerin gidiÅŸi gebelik sırasında yavaÅŸlamaktadır. Midenizin boÅŸalması gecikmekte ve yiyecekler sindirim sisteminden daha yavaÅŸ boÅŸalmaktadır. Bunun sonucunda hazımsızlık, ÅŸiÅŸkinlik ve bulantı hissi gibi ÅŸikayetler de görülebilecektir. Ayrıca mide ile yemek borusu arasındaki büzücü kas yine gebelikte artan progesteron hormonu etkisiyle gevÅŸemekte ve mide asid içeriÄŸi yemek borusuna geçerek göÄŸüste yanma ÅŸikayetine yol açabilmektedir.
Öneriler Kızartma türü gıdalar yerine haÅŸlama türü gıdaları tercih edin. Soda içmeniz bazan ÅŸikayetlerinizi azaltabilir. Ayrıca mide yanmanızı artıran ani öne eÄŸilmeler gibi hareket ve pozisyonlardan kaçının. Hatta geceleri yatarken başınızın altına bir yastık daha koyup başınızı biraz daha yükseltebilirsiniz. Her ÅŸeye raÄŸmen mide yanmanız çok fazla ise doktorunuz size bir takım antiasid ilaçlar verebilir, fakat doktorunuza danışmadan ilaç kullanmayınız.
”Cildim eskisi gibi deÄŸil” En sık karşılaşılan problem vucüttaki bazı bölgelerde belirginleÅŸen cildin kahverengileÅŸerek kararmasıdır. Bu durum en sık olarak yüzde (kloasma, gebelik maskesi), göÄŸüs uçları, karın, kasık ve göbek çevresi bölgelerinde ortaya çıkar. Ciltteki bu kararmaların gerçek nedeni belli olmamakla beraber, gebelikte salgısı artan estrojen hormonuna baÄŸlı olduÄŸu düÅŸünülmektedir.
Öneriler Bu yüzden gebelik sırasında durumda fazla güneÅŸte kalmayın ve hatta yaz aylarında dışarıda olduÄŸunuz zamanlarda öncelikle yüzünüzü yüksek koruma faktörlü kremlerle koruyun. Bol miktarda kar olan ortamların da yaz aylarındaki güneÅŸ ışığı gibi yüksek dozda ultraviole içerdiÄŸini unutmayın. Ciltteki kararmalar doÄŸumdan sonra bir miktar azalsa da soluk bir ÅŸekilde kalıcı da olabilir. Bu durumda doÄŸumdan sonra dermatologlar tarafından bazı tedaviler uygulanabilmektedir. Gebelik sırasında ciltteki esmerleÅŸmelere ilaveten el ayası ve ayak tabanlarında kızarıklıklar, vucutta bazı kaşıntılı ve döküntülü rahatsızlıklar da ortaya çıkabilir. Pek çok ÅŸikayet tedaviye gerek kalmaksızın gebeliÄŸin doÄŸal sürecinde kendiliÄŸinden kaybolup gider.
”Kabızlık oluyor” Ayrıca kabızlık gebeliÄŸin son dönemlerinde hemoroid (basur) ve anal fissür (makatta çatlama) oluÅŸumunu da artırır.
Öneriler Her türlü çiÄŸ sebze ve meyveyi bol miktarda almanızda yararlar mevcuttur. Ayrıca bağırsakların rahat çalışması için bolca kayısı, erik, incir kompostoları ve doÄŸal meyve suları içebilirsiniz. Sabah kahvaltısından önce aç karınla bir bardak ılık su içiniz. Bol miktarda sıvı tüketimi anne ve bebek saÄŸlığı ile gebeliÄŸin normal gidiÅŸatı açısından pek çok yarar saÄŸlar. Tüm bunlara ek olarak yaptığınız egzersizi artırmanız da bu probleminizin azalmasına yardımcı olabilir. Özellikle açık havada yapılan bir saatlik yürüyüÅŸler kendinizin ve gebeliÄŸinizin saÄŸlığı açısından önemlidir. Bu dönemde de doktorunuza danışmadan müshil ya da benzeri etkili ilaçlar almayınız.
”Kansızlık ÅŸikayeti” Gebe kadınlarda anemi (kansızlık); yorgunluk, güçsüzlük, çarpıntı, üÅŸüme, nefes darlığı, baÅŸ dönmesi ve vucut direncinin azalması gibi sıkıntılara yol açabilir.
Öneriler Anemi ile ilgili detaylı bilgi almak için tıklayınız >>>
“AÅŸermelerim oluyor” Çok arzuladığınız bu yiyecekleri sindirim düzeninizde bozukluÄŸa neden olmuyorsa ve aşırı kalorili deÄŸilse uygun miktarda yemenizde bir sakınca yoktur. AÅŸermelerin neden kaynaklandığı bilinmemektedir.
• Halsizlik, yorgunluk
Son üç ay, ÅŸikayetlerin yeniden alevlendiÄŸi 27 ile 40. gebelik haftaları arasındaki dönemdir. Bu dönemdeki psikolojik ÅŸikayetlerin ve uykusuzluÄŸun genel olarak nedenleri, doÄŸum ile ilgili endiÅŸelenme ve korkular, doÄŸum sonrası anne ve baba olmanın getireceÄŸi maddi ve manevi yükümlülükler ile gebeliÄŸin büyümesine baÄŸlı hissedilen rahatsızlıkların artışıdır. ÜÇÜNCÜ ÜÇ AYDA SIKÇA SORULAN SORULAR
”Hemoroid (Basur) oldu” Gebelikte hemoroidlerin sık olarak görülmesinin sebebi rahmin büyümesiyle anal (makadi) bölgeden gelen toplardamarlara karşı oluÅŸan basınçtır. Ayrıca gebelikteki hormonlar, kabızlık ve kilo artışı da sebepler arasındadır. Pek çok kadında hemoroid ilk kez gebelikte ortaya çıkarken pek çoÄŸunda ise önceden olan hafif ÅŸikayetler daha belirgin hale gelir. En sık problemler makadda aÄŸrı, kanama, kaşıntı ve akıntıdır.
Öneriler
Bunun yanısıra;
Sabah akÅŸam 20-30 dakika ılık oturma banyoları yapabilirsiniz. Tüm önlemlere raÄŸmen ÅŸikayetleriniz geçmezse doktorunuzu bilgilendirin. Kabızlık önleyici tedavi veya makad bölgesine lokal krem, fitil tedavisi uygulanabilir.
”Varislerim arttı” Varis oluÅŸumundaki en önemli mekanizma, büyüyen rahmin bacaklardan gelen toplardamarlara bası yapması sonucu kanın bacaklarda göllenmesiyle toplardamarlarda geniÅŸlemelerin oluÅŸmasıdır.
Ayrıca bazı gebelik hormonları da bu geliÅŸimi arttırmaktadır. OluÅŸan varisler gebelerde aÄŸrı, ödem (ÅŸiÅŸlikler) yapabilir ve hatta enfeksiyona eÄŸilimlidirler.
Öneriler
”Bacaklarımdaki ödemler (ÅŸiÅŸlikler) arttı”
Öneriler Ödemlere el ve yüzlerdeki ÅŸiÅŸliklerin de eklenmesi preeklampsinin bir iÅŸareti olabilir. Bu durumda mutlaka doktorunuzu arayınız.
“Ä°drar kaçırmalarım oluyor” Bu rahatsız edici yakınma gülme, hapşırma, öksürme veya ağır yük kaldırma gibi durumlarda artabilir. DoÄŸum sonrası genellikle kaybolur.
Öneriler Ä°drar kaçırma, idrar yaparken yanma veya kasık aÄŸrısı ile birlikteyse idrar yolu enfeksiyonuna da baÄŸlı olabilir. Doktorunuzu bilgilendirin.
|
